HOE KAN IK OVER MIJN ERFDEEL BESCHIKKEN?Allereerst moet middels een door een notaris opgestelde Verklaring Van Erfrecht vastgesteld worden wie de gerechtigden zijn tot de nalatenschap van de erflater. Voor het opmaken van een Verklaring van Erfrecht zal men een overlijdensakte van de overleden eigenaar en een stamboom van moeten overleggen. Daarna wordt er een testamentair onderzoek verricht bij de Procureur Generaal in Suriname. Aan de hand van de uitkomst van dit testamentair onderzoek en gegevens van de Burgerlijke stand wordt dan door de notaris de Verklaring Van Erfrecht opgesteld. Let wel: Indien iemand in Nederland heeft gewoond en aldaar is overleden, maar vermogen in Suriname achterlaat, is de Nederlandse notaris de bevoegde notaris om een verklaring van erfrecht af te geven. Nederlands erfrecht is dan van toepassing op vermogen gelegen in Suriname. Voor Surinaamse ingezetenen is de Surinaamse notaris de bevoegde notaris. De gewezen erfgenamen kunnen dan na onderling overleg overgaan tot verkoop of scheiding en deling van de goederen van de overledene. Boedelscheiding Nadat vaststaat wie de gerechtigden zijn en wat hun aandeel onverdeeld in de nalatenschap van de erflater is, kunnen zij overgaan tot scheiding en deling van de nalatenschap m.a.w. verdeling van de nalatenschap, ookwel genoemd: “boedelscheiding”. Scheiding en deling kan alleen als alle erfgenamen meewerken. Bijvoorbeeld bij onroerend goed kan men ervoor kiezen dat het perceel met al hetgeen daarop staat wordt toebedeeld aan 1 of meer van de erfgenamen, tegen uitkering aan de overige erfgenamen van hun aandeel in geld. Men spreekt dan van “uitkopen”. Of als het perceel vatbaar is voor verdeling, kan ieder zijn aandeel in natura opeisen m.a.w. zijn aandeel in grond toebedeeld krijgen. Daarvoor is er een verdeling van de grond vereist. Hiervoor moet men eerst een landmeter raadplegen die nieuwe perceelkaarten opmaakt, na te hebben uitgemeten. Grondhuur percelen behoeven de goedkeuring van de Dienst der Geodesie voor de verdeling en eigendomspercelen behorende tot Paramaribo en omgeving behoeven de goedkeuring van de Planologische dienst van het Ministerie van Openbare Werken. Niemand is verplicht in een onverdeelde boedel te blijven (art.1093 SBW). De boedelscheiding kan te allen tijde in een keer worden gevorderd, wanneer alle goederen nog tot dezelfde onverdeeldheid behoren. Verkoop Ook kunnen de erfgenamen tezamen besluiten de bezittingen uit de nalatenschap te verkopen aan een derde, waarbij de koopsom wordt verdeeld onder de erfgenamen naar ieders aandeel. In de Surinaamse praktijk komt het vaak voor dat een van de erfgenamen diens aandeel in een bepaald goed,welke deel uitmaakt van de onverdeelde nalatenschap wilt verkopen en overdragen aan een derde. Die erfgenaam is –gezien de rechten van zijn mede erfgenamen - in beginsel onbevoegd om over zijn onverdeeld aandeel in een bepaald goed uit de nalatenschap te beschikken, tenzij de mede-erfgenamen uitdrukkelijk of stilzwijgend hun toestemming hebben gegeven. Stilzwijgende toestemming is onder andere aannemelijk wanneer geen van de erfgenamen eerder het initiatief heeft genomen om deze onverdeeldheid te doen opheffen en geen beroep hebben gedaan op artikel 1093 SBW, omdat afzonderlijke verdeling hen beter uitkomt. De gedachte achter voormeld verbod is de bescherming van de mede-erfgenamen om niet in meerdere onverdeeldheden terecht te komen, zodat een beroep op artikel 1093 SBW niet meer mogelijk is. Dit verbod vervalt wanneer de nalatenschap nog slechts uit één zaak zou bestaan. Beperkingen bij het recht van grondhuur Het Decreet uitgifte domeingrond bepaalt in artikel 16 dat bij het ontstaan van een onverdeeldheid door o.a. het overlijden van de grondhuurder de deelgerechtigden binnen 18 maanden na het overlijden van de grondhuurder één van hen moet worden aangewezen op wie het recht van de grondhuur overgaat. Dit geschiedt door overschrijving ten Hypotheekkantore in Suriname van het afschrift van de notariële akte van scheiding en deling. Na het verstrijken van deze termijn vervalt het grondhuurrecht van rechtswege aan de Staat Suriname. Degene die het grondhuurperceel toebedeeld krijgt, moet voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van het recht van grondhuur, te weten: bezitter van de Surinaamse nationaliteit en woonachtig zijn in Suriname (art. 2 Decreet uitgifte domeingrond). Let op dat ook bij verkoop van domeingrond welke tot de boedel behoort, de koper moet voldoen aan de hiervoor genoemde nationaliteitseis en ingezetenschap. Verhuur De erfgenamen kunnen slechts gezamenlijk het beheer voeren over het vermogen van de nalatenschap. In de praktijk komt het vaak voor dat een van de erfgenamen een huis dat tot de onverdeelde boedel behoort wilt verhuren. De andere erfgenamen zijn misschien niet woonachtig in Suriname, en de erfgenaam die zorgt voor onderhoud van het huis beslist dan op een gegeven moment het huis te verhuren. De verhurende erfgenaam is niet bevoegd namens de andere erfgenamen te verhuren als hij geen schriftelijke volmacht van hen heeft gehad om mede namens hen te verhuren. Verhuurt hij namens alle erfgenamen en ontbreekt de volmacht van de overige erfgenamen, dan is hij tot schadevergoeding gehouden en als hij het contract tekent namens zichzelf, pleegt hij wanprestatie, omdat zijn beschikkingsbevoegdheid over het verhuurde ontbreekt en hij zijn contractuele verplichting dus niet kan nakomen.
Notariaat J.R.K. Vishnudatt (Surgoed magazine, juli 2013) |
